Ekspertiz raporuna dayanılarak tarhiyat yapılamayacağını daha önce belirtmiştik09. Danıştay 3. Dairesi de önüne gelen bir uyuşmazlık hakkında, yakın tarihte bu yönde karar vermiştir. Somut olay ve verilen kararın özeti şöyledir:Somut Uyuşmazlıktaki OlaylarArsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi sonucu davacı şirkete 8 daire kalıyor ve dairelerin tamamı satılıyor.Dairelerden 2 tanesinin satışında alıcılar kredi kullanıyorlar ancak hem çekilen kredi miktarı hem de bankanın hazırlattığı ekspertiz raporuna göre dairelerin “ederi”, satış rakamlarının oldukça üstünde gözüküyor.Bu durum nedeniyle yapılan vergi incelemesi sonucu hazırlanan raporda;İki daire için hazırlanan ekspertiz raporlarında tespit edilen konut değerlerinin %75’i alınarak toplanıyor ve 2 dairenin toplam metrekaresine bölünerek 8 dairenin birim metrekare satış fiyatı belirleniyor. Bu şekilde belirlenen satış meblağının, Danıştay içtihatlarına göre %20’sinin safi kar olduğundan hareketle mükellefin beyan tabloları yeniden düzenleniyor. Bulunan matrah farkı üzerinden ise mükellefe cezalı tarhiyat yapılıyor.Vergi Mahkemesinin Kararıİlk derece mahkemesi, hesaplanan birim metrekare satış fiyatının, VUK’un 267. maddesi uyarınca ortalama satış fiyatı yöntemine göre emsal bedel olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğuna karar veriyor. Kararın gerekçesinde;“Konum, cephe, büyüklük, bulunduğu kat, demirbaş eşyanın niteliği, sosyal çevrelere yakınlık vs. gibi nitelik ve özellik bakımından aynılık taşımayacağı sabit olması nedeniyle misli mal olarak kabulüne imkan bulunmayan gayrimenkullerin satış bedelinin tespitinde ortalama satış fiyatı uygulanamayacağı” belirtiliyor.Danıştay’ın GörüşüDanıştay söz konusu kararı tarhiyatların iptali bakımından onuyor ve kararın gerekçesinde;Satışı yapılan 8 daireden yalnızca 2 tanesi için ekspertiz raporu bulunduğu ve kredi kullanıldığını, bu nedenle yalnızca bunlar hakkında re’sen tarhiyat nedenin varlığının tartışılabileceğini belirtiliyor.Sonuç olarak ise ekspertiz raporlarından hareketle matrahın hesaplanmasının mümkün olmadığına, arsa payı dahil maliyet bedelinden hareketle emsal bedelin tespit edilmesi ve buna göre matrah farkının doğup doğmadığının saptanması gerektiğine karar veriliyor.Ayrıca karada, diğer 6 dairenin satış bedellerinin gerçek durumu yansıtmadığına ilişkin herhangi bir tespitte bulunulmaksızın söz konusu daireler için de matrahın re’sen belirlenmesi hukuka aykırı bulunuyor.Tarhiyatı Hukuka Aykırı Hale Getiren Hususların ÖzetiSon dönemlerde sıkça benzerlerine rastlanılan somut olaydaki tarhiyatın iptaline sebep olan hukuki aykırılıkları sıralayacak olursak;– Kanunun öngördüğü “emsal bedel” belirlenmesine ilişkin sıraya uyulmaması,– Nitelikleri farklı olan konutlar misli mal kabul edilerek “ortalama fiyat” esasına göre değerleme yapılmaması,– Ortalama fiyat esasına göre değerleme yapılabilmesi için gerekli “aylık satış miktarı” koşulu gözetilmemesi,– Banka ekspertiz raporlarından yola çıkarak “değerleme” yapılması ve matrah hesaplanması– Değerlemenin “maliyet bedeli” esasına göre yapılmamış olunması.
Previous Post