Hukuki Paylaşımlar

Geçtiğimiz Ayda Vergi Hukuku (Mayıs 2022)

• Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 02.03.2022 tarihli kararında, haksız olarak tahsil edilen verginin iadesinde, faiz talebinin, iade işlemine konu vergiden bağımsız olarak ve tek başına, düzeltme ve şikayet yoluna başvurusuna konu olabileceğine karar verilmiştir. (10.05.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunun 02.03.2022 tarihli ve E. 2022/1, K. 2022/4 sayılı kararı)

• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nde, VUK’un Mükerrer 298. maddesi ve Geçici 32. maddesinde yer alan, yeniden değerleme uygulamasının usul ve esasları hakkında düzenle yapılmıştır.  (14.05.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan “Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 537)”)

• İhracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarında ve üretimden elde edilen kazançlarında uygulanacak kurumlar vergisi oranını 1 puan indirimli uygulanmasına dair Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinde (Seri No: 1) düzenlemeler yapılmıştır. (14.05.2022 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan “Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 20)”) Söz konusu 20 Seri No.lu tebliğ, 7351 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 15. maddesi ile değişik 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 32. Maddesine dayanmaktadır. Söz konusu Tebliğ’deki düzenlemeye göre,

o        32.1.2.2. sayılı madde uyarınca, kurumlar vergisi mükellefleri ihracat ve üretim faaliyetinden elde edilen kazançlarda 1 puanlık indirimden faydalanabilir.

o        32.1.2.3. sayılı madde uyarınca, kurumlar vergisi oranının 1 puan indirimli uygulanması, ihracat yapan kurumların ihracattan elde ettikleri kazançlarında kurumların ihracat faaliyeti ile iştigal olması yeterlidir. Üretim faaliyeti ile iştigal olan kurumların üretim faaliyetinden elde ettikleri kazançlarına uygulanacak indirim ise anılan kurumların sanayi sicil belgesine sahip olma ve fiilen iştigal olma şartına bağlanmıştır.

o  32.1.2.4. sayılı madde kapsamında, indirim 01.01.2022 tarihinden itibaren üretim ve ihracat faaliyetlerinden elde edilen kazançlar için uygulanacaktır.

o  Tebliğin 32.1.2.5. sayılı maddesi ve 32.1.2.6. sayılı maddeleri sırasıyla ihracat ve üretim faaliyetinden elde edilen kazançlarda uygulanacak 1 puan indirimli kurumlar vergisi oranı hakkında daha detaylı açıklamalar içermektedir. Ancak bu noktada önem arz eden düzenleme ihracat ve üretim faaliyetlerinin birlikte yapılması halinde indirimin nasıl uygulanacağını düzenleyen 32.1.2.7. sayılı maddedir. Anılan hüküm, KVK m. 32/7 ve m. 32/8’in ayrı ayrıca üretimden ve ihracattan kaynaklanan kurum kazancının indirimli uygulamaya tabi olduğunu belirtmiş ve akabinde üretimden dolayı indirime tabi olmuş bir kazancın daha sonrasında tekrar ihracattan elde edilen kazanç kapsamında tekrar indirime tabi olmasının mümkün olmadığını belirtmiştir.

o  Buna rağmen Tebliğin 32.1.2.8. sayılı maddesi, ihracat ve üretim faaliyetinin beraber yapılması halinde elde edilen kazancın mükerrer bir şekilde indirime tabi olmayacağı yönündeki düzenlemenin, ihracat ve üretim faaliyetlerinden elde edilen kazanç toplamının ticari bilanço karından büyük olması halinde uygulanmayacağını düzenlemiştir. Bu takdirde 1 puan indirim uygulanacak matrah, üretim ve ihracat faaliyetinden elde edilen toplam kazancın ayrı ayrı üretim ve ihracattan elde edilen kazanca oranına göre tespit edilecektir.

o  Tebliğin 32.1.2.10. sayılı ve “Payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında İlk Defa İşlem Görmek Üzere En Az %20 Oranında Halka Arz Edilen Kurumlarda Üretim ve İhracat Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlarda 1 Puan İndirim Uygulaması” başlıklı maddesi, getirilen son önemli düzenlemedir. Anılan madde kapsamında, payları Borsa İstanbul Pay Piyasasında ilk defa işlem görmek üzere en az %20 oranında halka arz edilen kurumların paylarının ilk defa halka arz edildiği hesap döneminden başlamak üzere beş hesap dönemine ait kurum kazançlarının tamamına kurumlar vergisi oranının 2 puanlık indirimli uygulanması kabul edilmiştir. Bu şekilde halka arz edilen kurumlar açısından öncelikle tüm matrahları için 2 puanlık indirim uygulanacak ve daha sonra KVK m. 32’de yer alan ihracat ve üretimden kaynaklanan 1 puanlık indirim uygulanacaktır.

• 7338 sayılı Kanun ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununa (“GVK”) Mükerrer 20/A hükmü eklenmiştir. Bu hüküm ile kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin 46. maddeye uygun olarak tespit edilen kazançlarının gelir vergisinden müstesna olduğu düzenlenmiştir. Bu düzenlenmenin detayı ve basit usulde kazancın tespitinde uygulanacak genel esaslar ise 26.05.2022 tarihinde ise Resmi Gazetede yayımlanan, 320 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde açıklanmıştır.

o  Tebliğin 3. maddesine göre, kendi işinde bilfiil çalışan veya bulunan küçük esnaf ve sanatkarların basit usule tabi olması için aşağıdaki şartlar bulunmalıdır:

§ GVK’nın 47. maddesi uyarınca işyeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması veya kirada ise 2021 yılı için büyükşehir belediye sınırları içinde kalan yerler için 12.000 TL, diğer yerler için 7.600 TL, 2022 takvim yılı için büyükşehir belediye sınırları içinde kalan yerler için 16.000 TL, diğer yerler için 10.000 TL’yi aşmaması gerekmektedir.

§ GVK m. 48’de belirtilen alış-satış ve/veya hasılat sınırı geçilmemelidir.

o  Tebliğin 4. maddesi ise basit usulde tespit olunan ticari kazançların gelir vergisinden istisna edildiğini düzenlenmiş olup mükelleflerin bu kazançlar için yıllık beyanname verilmesinin zorunlu olmadığı ve verilecek diğer beyannamelerde de bu şekilde tespit edilen kazançların dahil edilmeyeceği düzenlenmiştir. Basit usulde kazanç istisnası 01.01.2021 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdiğinden, basit usule tabi mükelleflerin 2021 yılında elde ettiği ticari kazançları da bu istisna kapsamındadır.

o  Tebliğin 3. bölümünde ise basit usule tabi olmaya ilişkin diğer hususlar belirtilmiş olup istisna haller sayılmıştır. Tebliğin 7. maddesi uyarınca birden fazla ticari araçla veya birden fazla işyerinde faaliyette bulunma hali düzenlenmiştir.

• 31.05.2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’nin (Seri No:320) temel amacı, internet ortamında yayımlanan ilanlara yönelik bazı bilgilerin alınmasına ilişkin usul ve esasların belirlenmesidir. Diğer bir ifade ile Maliye Bakanlığı, gayrimenkul satış ve kiralanmasına dair işlemleri mercek altına almıştır. Tebliğ ile Maliye Bakanlığına, elektronik ortamda ticari faaliyette bulunan gerçek ya da tüzel kişi hizmet sağlayıcılardan ve/veya başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ve tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcılardan, geniş kapsamlı bilgi talep etme yetkisi verilmiştir.

o  Ayrıca; Tebliğin 4. Maddesinde bildirilmesi gereken bilgiler sayılmıştır. Buna göre;

– Taşınır ve taşınmazlar ile mal ve hizmetlerin alınması, satılması veya kiralanmasının temin edilmesine yönelik olarak verilen ilanların yayımlanmasına aracılık eden aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılar

– takvim yılının birer aylık süreleri içerisinde gerçekleştirmiş oldukları söz konusu işlemlere ilişkin olarak;

– Verilen hizmetin sağlandığı internet adres veya adreslerini,

– Hizmet verilen gerçek ya da tüzel kişilere ait ad soyad/unvan, TCKN/YKN/VKN bilgileri ile işyeri adres bilgilerini,

– Hizmet verilenler adına gerçekleştirilen taşınır, taşınmaz, mal ve hizmet satış/kiralama işlemlerine ilişkin her bir tahsilat veya satış işlemi tutarı ve tarihi ile

– Tahsil edilen tutarların aracılık hizmeti verilenlere ödenmesine ilişkin banka hesap bilgilerini,

– Başkanlık tarafından belirlenecek diğer bilgileri,

elektronik ortamda veri format ve standardı Başkanlık tarafından BTRANS aracılığıyla duyurulacak ve bilgiler bu Sistem üzerinden Başkanlığa bildirilecektir.

Tebliğe göre, aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılar üzerinden ilan verenler, verdikleri ilanlara yönelik olarak söz konusu sağlayıcıların bu madde kapsamında Başkanlığa bildirmek zorunda olduğu bilgileri bunlara vermek zorundadırlar.

Verilen ilanın konusu olan taşınır, taşınmaz, mal veya hizmetlerin mülkiyetinin ilan veren dışındaki bir gerçek veya tüzel kişiye ait olması durumunda, mülkiyet sahibine ilişkin bilgilerin de aracı hizmet sağlayıcıları, sosyal ağ sağlayıcıları ile yer sağlayıcılara bildirilmesi zorunludur.

Av. Emre Burak Onat

Stj. Av. Doğa Dilay Atasever

Stj. Av. Doğa Can Altınözlü

Stj. Av. Irmak Güner